WSA. Zaległe składki za pracownika bez PIT
Z uzasadnienia: Skoro właściwe przepisy regulujące zasady uiszczania składek na ubezpieczenie społeczne nie przewidują możliwości przeniesienia odpowiedzialności płatnika składek na ubezpieczenie społeczne za nienależyte wywiązywanie się z nałożonych na tego płatnika obowiązków na osoby ubezpieczone, to uchybienie płatnika polegające na zbyt późnej wpłacie składek nie może być w żadnym razie uznane za świadczenie dokonane "za ubezpieczonego". Nieprawidłowości płatnika w żaden sposób nie mogą jednak wywoływać skutków u ubezpieczonych w postaci przysporzenia majątkowego, bowiem nie są oni zobowiązani do zapłaty zaległej składki na ubezpieczenie społeczne.
Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Anetta Chołuj (sprawozdawca), Sędziowie Sędzia WSA Daria Gawlak-Nowakowska, Sędzia WSA Maria Tkacz-Rutkowska, Protokolant starszy specjalista Małgorzata Jakubiak, po rozpoznaniu na rozprawie w Wydziale I w dniu 7 grudnia 2016 r. sprawy ze skargi A S.A. z/s w L. na interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w P. działającego w imieniu Ministra Finansów z dnia [...] maja 2016 r. nr [...] w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych:
- uchyla zaskarżoną interpretację indywidualną;
- zasądza od Dyrektora Izby Skarbowej w P. działającego w imieniu Ministra Finansów na rzecz strony skarżącej kwotę 457 (czterysta pięćdziesiąt siedem) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
UZASADNIENIE
Z opisanego we wniosku stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego wynika, że w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą spółka zatrudnia osoby fizyczne w oparciu o umowy o pracę oraz inne stosunki cywilnoprawne, np. umowy zlecenia (dalej: ubezpieczeni), na podstawie których ubezpieczeni otrzymują wynagrodzenie. W związku z tym strona, jako płatnik podatku dochodowego od osób fizycznych (dalej: PIT) pobiera zaliczki na PIT od wypłacanych świadczeń na rzecz ubezpieczonych (zaliczki kalkulowane w oparciu o łączny dochód osiągnięty przez ubezpieczonego - wynagrodzenie podstawowe powiększone o inne świadczenia oraz pomniejszone o koszty podatkowe oraz dopuszczalne odliczenia od dochodu).
Co do zasady, skarżąca ustala podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne ubezpieczonych na podstawie zawartych umów o pracę lub umów cywilnoprawnych. Incydentalnie występują sytuacje nieprawidłowego ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne zarówno z powodów zawinionych przez płatnika jak i przez ubezpieczonych. Sytuacja ta skutkuje ustaleniem wyższej podstawy opodatkowania PIT, która jest podstawą odprowadzania zaliczek na PIT przez spółkę. We wskazanej sytuacji niższa składka na ubezpieczenie społeczne skutkuje wyższą podstawą opodatkowania i wyższym PIT. Każdorazowe ujawnienie niedopłaty składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne skutkuje obowiązkiem rozliczenia ich z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych (dalej: ZUS) zarówno w części opłacanej przez płatnika jak i w części do której sfinansowania zobowiązany był ubezpieczony. Tym samym, część zaległych składek na ubezpieczenie społeczne zostanie odprowadzona przez spółkę za ubezpieczonych ze środków spółki. Dotyczy to zarówno sytuacji odnoszących się do ubezpieczonych, z którymi spółkę nie wiąże już żaden stosunek prawny jak i pozostających w trakcie zatrudnienia przez spółkę. Skarżąca nie będzie dochodzić zwrotu kwot zapłaconych składek na ubezpieczenie społeczne w części należnej od ubezpieczonych.
W związku z powyższym opisem spółka zadała pytanie, czy wartość zaległej składki na ubezpieczenie społeczne (część ubezpieczonego) odprowadzonej przez spółkę do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w celu wywiązania się z obowiązków płatnika składek na ubezpieczenie społeczne stanowi dla ubezpieczonych dochód podlegający opodatkowaniu PIT, a w związku z tym skarżąca ma obowiązek pobrania zaliczki na PIT w odniesieniu do odprowadzonej zaległej składki na ubezpieczenie społeczne (część ubezpieczonego).
Przedstawiając własne stanowisko w sprawie spółka wskazała, że wartość zaległej składki na ubezpieczenie społeczne (część ubezpieczonego) odprowadzonej przez spółkę do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w celu wywiązania się z obowiązków płatnika składek na ubezpieczenie społeczne nie stanowi dla ubezpieczonych dochodu podlegającego opodatkowaniu PIT, a w związku z tym strona nie ma obowiązku pobrania zaliczki na PIT w odniesieniu do odprowadzonej zaległej składki na ubezpieczenie społeczne (część ubezpieczonego).
Przedstawiając własne stanowisko w sprawie, spółka wskazała, że wartość zaległej składki na ubezpieczenie społeczne, odprowadzonej przez spółkę jako płatnika nie stanowi dochodu podlegającego opodatkowaniu. Odprowadzenie zaległej składki na ubezpieczenie społeczne nie stanowi bowiem świadczenia na rzecz pracownika, lecz realizację obowiązku publicznoprawnego spółki. Pracownicy nie otrzymają ani środków finansowych ani praw majątkowych, które powiększą ich majątek. Nie otrzymają również nieodpłatnych świadczeń od spółki. Odprowadzenie składek skutkuje transferem środków do ZUS, a nie na rzecz pracowników. Ponadto składki na ubezpieczenie społeczne w części pracowniczej wyłączone są z opodatkowania, ponieważ podlegają odliczeniu od podstawy opodatkowania. Poza tym opodatkowanie zaległej składki prowadziłoby do podwójnego opodatkowania tej samej kwoty dochodu, ponieważ pierwotna podstawa opodatkowania została ustalona przez spółkę bez wyłączenia kwot zaległych składek. Dlatego też spółka nie ma obowiązku poboru podatku w związku z odprowadzeniem zaległych składek na ubezpieczenie społeczne (w części pracownika). Zdaniem spółki, argumentacja przemawiająca za jej stanowiskiem potwierdzona została w wyroku NSA z dnia 27 października 2015 r. (sygn. II FSK 1891/13) oraz Trybunału Konstytucyjnego z dnia 8 lipca 2014 r. (sygn. K 7/13), dotyczącym analizy określenia cech istotnych kategorii nieodpłatnych świadczeń jako przychodu w rozumieniu art. 12 ust. 1 i art. 11 ust. 1 ustawy o PIT.
Minister Finansów (obecnie Minister Rozwoju i Finansów), działając przez Dyrektora Izby Skarbowej w P., w interpretacji indywidualnej z dnia [...] maja 2016 r. nr [...], uznał za nieprawidłowe stanowisko spółki.
W uzasadnieniu interpretacji organ powołując przepis art. 9 ust. 1, at. 10 ust. 1 art. 11, art. 12 ust. 1, art. 13 ust. 8, art. 20 ust. 1, art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b, art. 31, art. 41 ust. 1, art. 42a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.- dalej u.p.d.o.f.) wskazał, że zapłacenie ze środków płatnika, kwoty składek na ubezpieczenie społeczne w części, w której powinny być pokryte z dochodu osoby fizycznej skutkuje powstaniem po stronie pracowników w świetle art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f. przychodu, który należy przypisać do odpowiedniego źródła przychodów. W przypadku, gdy spółka nie będzie dochodzić zwrotu kwot zapłaconych składek na ubezpieczenie społeczne w części należnej od ubezpieczonych, o których mowa we wniosku i zapłata nastąpiła za osobę fizyczną, która w chwili dokonania zapłaty pozostaje ze świadczeniodawcą w stosunku pracy, otrzymane świadczenie stanowi dla tej osoby (pracownika) przychód ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 12 ust. 1 u.p.d.o.f., odpowiednio dla osoby fizycznej, która na moment dokonania zapłaty nie pozostaje ze świadczeniodawcą w stosunku pracy ani też w żadnej innej więzi (np. stosunku cywilnoprawnym) - przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ww. ustawy. Natomiast gdy zapłata składek na ubezpieczenie społeczne nastąpiła na rzecz osoby ubezpieczonej, z którą zainteresowany nadal ma zawartą umowę cywilnoprawną, wówczas świadczenie to należy zaliczyć do przychodów z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 13 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W konsekwencji powyższego, ww. składki wpłacone przez wnioskodawcę za obecnych pracowników, należy zakwalifikować do źródła przychodów, określonego w art. 12 ww. ustawy, a na wnioskodawcy jako płatniku ciąży obowiązek obliczenia, pobrania i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. Natomiast w przypadku osób, które w momencie zapłaty zaległych składek nie są już pracownikami wnioskodawcy, wartość uiszczonych przez wnioskodawcę składek stanowi dla tych os&oacu...